Aktualności

1. Nagroda Naukowa Stowarzyszenia Italianistów Polskich (zwana dalej Nagrodą SIP) jest przyznawana za najlepszą monografię naukową z zakresu badań italianistycznych wydaną w latach 2020–2021.
2. Wybór laureata Nagrody SIP dokonywany jest spośród wszystkich autorów recenzowanych jednoautorskich i wieloautorskich monografii naukowych spełniających następujące kryteria: 1. zostały opublikowane przez badaczy afiliowanych w polskich uczelniach wyższych i instytucjach badawczych, 2. zgodnie z celami statutowymi Stowarzyszenia Italianistów Polskich (§ 11.1.) zawierają wyniki „badań akademickich dotyczących włoskiej literatury i kultury, językoznawstwa włoskiego, dydaktyki języka włoskiego, translatoryki i badań komparatystycznych w obszarze związków polsko-włoskich”, 3. zostały wydane w latach 2020–2021. Decyduje rok wydania podany na karcie tytułowej, 4. nagrody nie przyznaje się za redakcję naukową, przekład czy autorstwo rozdziału w monografii zbiorowej.
3. Uroczystość ogłoszenia laureata Nagrody głównej wraz z przyznaniem tytułu laureata drugiego i trzeciego miejsca będzie miała charakter publiczny i odbędzie się 25 marca 2023 roku, czyli w Dniu Dantego (Dantedì).
4. Nagroda jest przyznawana przez wszystkich członków SIP w wyniku głosowania. Jego organizacją zajmuje się Sekretarz Nagrody Naukowej SIP, powołany przez Zarząd SIP na zebraniu w roku poprzedzającym przyznanie nagrody.
5. Sekretarz Nagrody SIP ogłasza wstępną listę publikacji kandydujących do nagrody do dnia 10 stycznia 2023 roku. Lista obejmuje wszystkie monografie naukowe spełniające kryteria wyszczególnione w punkcie 2 i zgłaszane do wykazu bibliografii italianistycznej w Polsce, która publikowana jest na łamach czasopisma Italica Wratislaviensia oraz na stronie internetowej www.italianstudies.online
6. Członkowie SIP mają prawo zgłosić na adres biuro@stowarzyszenieitalianistow.pl/ lucyna.marcol@us.edu.pl inne publikacje, nieujęte w zestawieniu Sekretarza Nagrody, do dnia 17 stycznia 2023 roku, podając ich pełne dane bibliograficzne oraz reprezentowaną dyscyplinę. Sekretarz Nagrody w porozumieniu z Zarządem ma prawo odrzucić zaproponowany tytuł ze względów formalnych (tj. z powodu niezgodności z kryteriami wymienionymi w punkcie 2). Po weryfikacji zgłoszeń oraz po otrzymaniu zgody każdego Autora na udział w konkursie, Sekretarz Nagrody do 31 stycznia 2023 roku publikuje ostateczną listę publikacji kandydujących do nagrody, z przypisaniem ich do dyscyplin (literaturoznawstwo, językoznawstwo, nauki o kulturze i religii etc.). Autorzy publikacji kandydujących do Nagrody SIP przygotowują notę bio-bibliograficzną (50-100 słów) oraz abstrakt monografii zgłoszonej do konkursu (200-400 słów).
7. Wybór laureata Nagrody SIP przebiega dwuetapowo. Pierwsze głosowanie trwa od 31 stycznia do 10 lutego 2023 roku. Przeprowadzane jest drogą elektroniczną przez e-mail (lucyna.marcol@us.edu.pl) do wiadomości Sekretarza Nagrody. W głosowaniu każdy członek SIP ma prawo wskazać trzy tytuły z listy ogłoszonej przez Sekretarza Nagrody Naukowej SIP. Do 10 marca 2023 roku Sekretarz Nagrody podaje do wiadomości – drogą mailową oraz za pomocą komunikatu na stronie SIP – listę pięciu publikacji, które otrzymały największą liczbę głosów w pierwszym etapie głosowania wraz z pisemną rekomendacją specjalisty w danej dziedzinie dla każdej z pięciu publikacji. Rekomendacja stanowi skróconą wersję recenzji wydawniczej (3/4 strony), a za jej dostarczenie odpowiada Autor każdej z pięciu publikacji, które znalazły się w drugim etapie konkursu.
8. W drugim etapie głosowania członkowie SIP wybierają jedną publikację spośród monografii wskazanych w komunikacie Sekretarza Nagrody Naukowej SIP. Głosowanie odbywa się do 20 marca 2023 roku drogą elektroniczną przez e-mail (lucyna.marcol@us.edu.pl) do wiadomości Sekretarza Nagrody.
9. Nagrodę SIP otrzymuje Autor/Autorka publikacji, która otrzyma najwięcej głosów. W przypadku gdy dwie publikacje otrzymają równą liczbę głosów, istnieje możliwość wyłonienia dwóch równorzędnych laureatów Nagrody.

Uprzejmie informujemy, iż z dniem 10.06.2022 funkcję Sekretarza Zarządu SIP objęła mgr Agnieszka Kwapiszewska (UW). Skarbnikiem SIP od 10.06.2022 jest dr hab. Joanna Janusz (UŚ).

Szanowni Państwo,

zapraszamy do zapoznania się z programem III Zjazdu Stowarzyszenia Italianistów Polskich.: “Lingua come bene culturale”, Uniwersytet Warszawski, 6–9 kwietnia 2022.

Zjazd w formule online.

Szczegółowe informacje i program zjazdu.

Stowarzyszenie Italianistów Polskich powstało, by krzewić wartości humanistyczne, których kolebką są kraje basenu Morza Śródziemnego. Jesteśmy przekonani, że świat kultury zachodniej i fundamentalne dla niej poszanowanie wolności i godności każdego człowieka jest pojęciem przekraczającym geograficzne granice. Wierzymy, że życie ludzkie jest najwyższą wartością, a kultura dobrem i prawem każdego człowieka. Zdecydowanie sprzeciwiamy się zbrojnej agresji i związanej z nią pogardzie, której celem jest zniszczenie odrębności tożsamości i kultury ukraińskiej.

Асоціація польських італьяністів була створена з метою дбати про гуманітарні цінності, осердям яких є країни басейну Середземного моря. Ми переконані в тому, що західна культура і фундаментальні для неї цінності – повага до свободи і гідності кожної людини – це поняття, які не мають географічних кордонів.

Ми віримо, що життя людини – це найвища цінність, а культура є її природнім благом й правом кожного з нас. Ми рішуче виступаємо проти збройної агресії й пов’язаною з нею зверхністю, спрямованою на знищення української ідентичності та культури.

Ricercatrici e docenti di lingua italiana della Facoltà di Linguistica Applicata dell’Università di Varsavia stanno conducendo un’indagine sull’utilità dei tradizionali libri di testo di italiano nella didattica a distanza; perciò, Vi vorremmo cortesemente chiedere di compilare il questionario in cui siete invitati a descrivere la Vostra esperienza personale in merito. Per accedere al questionario basta cliccare sul link. Il questionario è anonimo e richiede pochi minuti per la compilazione. Vi saremo molto grate della Vostra collaborazione.

CFP da scaricare

Dopo il successo del I Convegno della Società degli italianisti polacchi (SIP I “Confini e zone di frontiera negli/degli studi italiani”, Università di Wrocław, 2017) e del II Convegno (SIP II “Sperimentare ed esprimere l’italianità”, Universita di Łódź, 2019), nel 2022 Vi invitiamo al III Convegno internazionale (SIP III), intitolato “Lingua come bene culturale”.
                Tradizionalmente, tutti i convegni SIP sono concepiti come uno scambio interdisciplinare di idee tra studiosi di lingua, glottodidattica, letteratura e cultura italiana, polacchi o stranieri che siano. Il punto di riferimento è sempre la lingua e la cultura italiana, anche in prospettiva comparativa con altre lingue e culture. Il convegno si terrà in lingua italiana (con una sezione in polacco).

TEMARIO
Il III Convegno SIP si propone come rivisitazione e ampliamento della “questione della lingua”, così importante nella cultura italiana, dalla prospettiva del Ventunesimo secolo e delle sue sfide. L’originale “questione della lingua” si riferiva alla plurisecolare disputa su quale modello linguistico dovesse essere adottato sul territorio italiano. Al giorno d’oggi la lingua, come fenomeno generale, e l’italiano, come sua attuazione particolare, continuano a suscitare l’interesse dei parlanti comuni e degli studiosi. Il codice linguistico condiviso costituisce la base per la costruzione della comunità, rende possibile la comunicazione, l’autoespressione, l’influsso sociale, la creazione di opere letterarie. Il modo in cui la lingua viene usata condiziona la qualità delle relazioni interpersonali, della vita civile, ed è lo specchio su cui si riflette la cultura personale dei parlanti.

Il seguente elenco non è che una traccia di possibili quesiti rilevanti per il tema principale, ossia “lingua come bene culturale”:

• descrizioni metalinguistiche delle esperienze con la lingua formulate da utenti medi, da studenti di italiano e da professionisti della parola, tra cui per esempio: linguisti, scrittori, studiosi di letteratura, specialisti di retorica, insegnanti di lingua e cultura italiana, traduttori, filosofi, drammaturghi, attori, cantanti, cantautori, oratori, diplomatici, predicatori, giornalisti, politici, propagandisti, influencer, blogger, autori di pubblicità e campagne sociali;
• etica e pragmatica della comunicazione linguistica: il linguaggio come veicolo della verità e della menzogna, della sincerità e della manipolazione; i fenomeni della cortesia e della scortesia, della correttezza politica, del bullismo, della volgarità, dell’hate speech, delle fake news, ecc;
• linguaggio come strumento di oppressione e/o di emancipazione;
• ideologie linguistiche e stereotipi relativi alla lingua;
• la lingua italiana, le norme linguistiche e la cultura della comunicazione (il lavoro dell’Accademia della Crusca, la stabilizzazione delle norme linguistiche nelle grammatiche e nei dizionari italiani);
• il ruolo culturale della lingua nel mantenimento delle comunità e dell’identità: la lingua italiana e i dialetti come collante di comunità grandi e piccole; l’italiano in contesti di emigrazione, immigrazione e colonialismo;
• l’acquisizione e la perdita della lingua italiana; biografie linguistiche, atteggiamenti emotivi verso la lingua italiana e verso i dialetti;
• osservatori linguistici, blog linguistici e altre forme di sensibilità degli utenti della lingua ai cambiamenti linguistici;
• lingua e psicologia: l’impatto delle modalità di comunicazione sul benessere mentale e sulle relazioni interpersonali;
• la cultura della comunicazione nei nuovi media: cambiamenti, pericoli, opportunità;
• lingua e cultura della comunicazione nei manuali di lingua italiana per i parlanti nativi e per stranieri;
• l’italiano come veicolo di contenuti culturali (per es., l’insegnamento del linguaggio dell’opera, dell’architettura, della cucina, del vino);
• iniziative per sviluppare la cultura della comunicazione in contesti educativi (l’eredità di don Milani priore di Barbiana, di Maria Montessori, ecc.; iniziative come i Quaderni di GISCEL; soluzioni didattiche innovative in tempi di pandemia);
• iniziative didattiche per favorire la cultura della comunicazione e per migliorare le competenze comunicative avanzate (insegnare la retorica, il dibattito, il pensiero critico, la comunicazione pacifica);
• il ruolo culturale e il valore estetico della lingua italiana come risorsa per la creazione di opere letterarie e teatrali, libretti, canzoni, pubblicità, nomi commerciali, ecc.;
• la riflessione sulle problematiche relative alla lingua e comunicazione in opere letterarie, teatrali e cinematografiche;
• rapporti fra lingua quotidiana e lingua letteraria;
• la lingua come strumento di conoscenza piuttosto che di testimonianza nei testi letterari dei nostri tempi;
• il dibattito ipercontemporaneo su autonomia vs eteronomia della cultura e della letteratura;
• l’esperienza del plurilinguismo nella letteratura italiana;
• la filologia d’autore;
• rapporti fra linguaggio scientifico e lingua poetica da Dante a Zanzotto;
• il linguaggio come strumento di sperimentazione letteraria;
• la sensibilità di scrittori e poeti nei confronti del linguaggio (per esempio, le idee linguistiche di Dante, Calvino, Eco);
• il linguaggio della critica letteraria: specificità e caratteristiche stilistiche della saggistica italiana (da De Sanctis ai rappresentanti della critica contemporanea);
• recensioni, blog, festival, concorsi e premi letterari come espressione di apprezzamento del valore estetico della lingua (motivazioni dei risultati dei concorsi, elogi delle opere premiate).
• la lingua e il linguaggio del corpo nella letteratura e nella linguistica: rappresentazioni della fisicità nella letteratura; la metafora della lingua come corpo; il linguaggio come veicolo della comunicazione non verbale, somatica, emotiva;
• il suono della lingua come oggetto di riflessione letteraria o linguistica: le metafore della lingua come voce del soggetto; gli sviluppi della poesia orale; l’influsso dell’oralità nella scrittura letteraria;
• la lingua e il silenzio nella letteratura e nella linguistica: la lingua di fronte all’indicibilità delle esperienze traumatiche;
• il linguaggio e la rappresentazione: riflessioni, problematizzazioni e messe in discussione del paradigma mimetico nella letteratura italiana del XX e XXI secolo;
• giochi di parole e giochi con le parole nella letteratura italiana: i neologismi e il linguaggio ludico-creativo.

INVIO DELLE PROPOSTE
Contatto: convegno.sip3@uw.edu.pl

PROPOSTE DI CONTRIBUTI
Si accetteranno solo le proposte compilate sull’apposito modulo (SIP-modulo-di-iscrizione.docx).

Il comitato scientifico valuterà le proposte in modo anonimo, secondo i seguenti criteri di valutazione:

• pertinenza dell’argomento al tema del convegno
• importanza e originalità del problema di ricerca
• formulazione precisa della domanda di ricerca, ipotesi o tesi
• identificazione del materiale studiato
• individuazione degli strumenti teorici e metodologici utilizzati
• formulazione dei risultati attesi o delle conclusioni preliminari

CALENDARIO

• Scadenza dell’invio delle proposte: 16 gennaio 2022
• Decisioni del Comitato scientifico: 6 febbraio 2022
• Pagamento tassa di iscrizione: 13 febbraio 2022
• Pubblicazione del programma provvisorio: 28 febbraio 2022
• Pubblicazione del programma finale: 7 marzo 2022
• Convegno (online): 6-9 aprile 2022

TASSE DI ISCRIZIONE

• 70 euro (320 zł)
• membri della SIP con quota associativa pagata per il 2022: 200 zł
• dottorandi: 35 euro (180 zł)

ORGANIZZAZIONE

COMITATO SCIENTIFICO

(membri del Comitato di Presidenza della Società degli italianisti polacchi)
Katarzyna Biernacka-Licznar (Uniwersytet Wrocławski)
Aneta Chmiel (Uniwersytet Śląski)
Francesco Cabras (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Artur Gałkowski (Uniwersytet Łódzki)
Elżbieta Jamrozik (Uniwersytet Warszawski)
Joanna Janusz (Uniwersytet Śląski)
Anna Klimkiewicz (Uniwersytet Jagielloński)
Anita Kłos (Uniwersytet im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)
Agnieszka Liszka-Drążkiewicz (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Justyna Łukaszewicz (Uniwersytet Wrocławski)
Maria Maślanka-Soro (Uniwersytet Jagielloński)
Kamila Miłkowska-Samul (Uniwersytet Warszawski)
Beata Szpingier (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Małgorzata Trzeciak (Uniwersytet Warszawski)
Katarzyna Woźniak (Uniwersytet Wrocławski)
Maria Załęska (Uniwersytet Warszawski)

COMITATO ORGANIZZATIVO

Maria Załęska – Presidente del comitato organizzativo
Katarzyna Foremniak
Agnieszka Kwapiszewska
Izabela Napiórkowska
Agata Pachucy
Aleksandra Pogońska-Baranowska
Patrycja Polanowska
Aneta Wielgosz

INFORMAZIONI AGGIUNTIVE

 VOLUMI COLLETTANEI DELLE PRECEDENTI EDIZIONI DEI CONVEGNI SIP:

1. Łukaszewicz Justyna, Słapek Daniel (a cura di), Confini e zone di frontiera negli/degli studi italiani, Edizioni dell’Orso, Alessandria, 2018.
2. Kaczmarek, Tomasz; Kobylska, Dominika; Kowalik Katarzyna; Cavallo, Stefano (a cura di), Sperimentare ed esprimere l’italianità. Aspetti letterari e culturali, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź-Kraków, 2021.
3. Gałkowski Artur, Cola Ilario, Ozimska Joanna (a cura di), Sperimentare ed esprimere l’italianità. Aspetti linguistici e glottodidattici, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2021.

SIP-circolare.pdf

Zapraszamy na wykład prof. dra hab. Romana Sosnowskiego „Język włoski w kontaktach dyplomatycznych nie-Włochów z Imperium Osmańskim i Chanatem Krymskim”, który odbędzie się 17.12.2021 o godz. 17:00 za pośrednictwem platformy MSTeams

Ze względów organizacyjnych, zgłoszenia udziału w wykładzie prosimy kierować na adres lucyna.marcol@us.edu.pl (do 16.12.2021)

Włoski (lub dialekty półwyspu) były, co może być zaskoczeniem dla współczesnych, używane w kontaktach międzynarodowych z Turcją i Chanatem Krymskim przynajmniej w trzech krajach: Francji, Polsce, Rosji. O Francji w XVI wieku wspominał już Bruno Migliorini, o wydanych przez Kołodziejczyka dokumentach z Polski z roku 1502 i 1519 wspomina Daniele Baglioni w syntezie poświęconej obecności włoskiego za granicą. Jednak brakuje do tej pory szerszej refleksji historycznej i językoznawczej na ten temat. A przecież tradycja pisania traktatów (adhname) i korespondencji dyplomatycznej z Imperium Osmańskim i Chanatem Krymskim po włosku albo przynajmniej przy pośrednictwie włoskojęzycznych dragomanów była w Polsce długa i trwała (od XVI do XVIII wieku). Przedmiotem wykładu będzie przedstawienie tych skomplikowanych relacji kulturowych i językowych a także analiza językowa dokumentów pochodzących ze zbiorów AGAD oraz ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej (dwa dokumenty z rkp. 38, wydane i skomentowane w monogafii „Manoscritti italiani della Biblioteca Jagellonica di Cracovia dalle origini al XVIII secolo”).

prof. dr hab. Roman Sosnowski
Filolog, italianista, językoznawca. Członek-założyciel Stowarzyszenia Italianistów Polskich, członek Associazione Internazionale dei Professori d’Italiano (w Zarządzie od 2012 roku), członek Società Internazionale di Linguistica e Filologia Italiana (w Zarządzie w latach 2008-2014), redaktor naukowy serii wydawniczej Collectio Fibulae (wraz z Piotrem Tylusem). Profesor w Zakładzie Filologii Włoskiej, dyrektor Instytutu Filologii Romańskiej (2012-2016), prodziekan ds. badań naukowych i rozwoju Wydziału Filologicznego UJ (2019 2021). Zainteresowania naukowe: historia języków specjalistycznych włoskiego, język włoski XVI wieku, Pietro Bembo jako gramatyk i poeta, leksykografia oraz historia gramatyki. Doktorat w 2003, habilitacja w 2011, tytuł profesora w 2019 roku. Pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1996 roku. W latach 2006-2010 pracował również na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a w latach 2012-2016 na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS w Warszawie.