Aktualności

Zapraszamy na wykład prof. dra hab. Romana Sosnowskiego „Język włoski w kontaktach dyplomatycznych nie-Włochów z Imperium Osmańskim i Chanatem Krymskim”, który odbędzie się 17.12.2021 o godz. 17:00 za pośrednictwem platformy MSTeams

Ze względów organizacyjnych, zgłoszenia udziału w wykładzie prosimy kierować na adres lucyna.marcol@us.edu.pl (do 16.12.2021)

Włoski (lub dialekty półwyspu) były, co może być zaskoczeniem dla współczesnych, używane w kontaktach międzynarodowych z Turcją i Chanatem Krymskim przynajmniej w trzech krajach: Francji, Polsce, Rosji. O Francji w XVI wieku wspominał już Bruno Migliorini, o wydanych przez Kołodziejczyka dokumentach z Polski z roku 1502 i 1519 wspomina Daniele Baglioni w syntezie poświęconej obecności włoskiego za granicą. Jednak brakuje do tej pory szerszej refleksji historycznej i językoznawczej na ten temat. A przecież tradycja pisania traktatów (adhname) i korespondencji dyplomatycznej z Imperium Osmańskim i Chanatem Krymskim po włosku albo przynajmniej przy pośrednictwie włoskojęzycznych dragomanów była w Polsce długa i trwała (od XVI do XVIII wieku). Przedmiotem wykładu będzie przedstawienie tych skomplikowanych relacji kulturowych i językowych a także analiza językowa dokumentów pochodzących ze zbiorów AGAD oraz ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej (dwa dokumenty z rkp. 38, wydane i skomentowane w monogafii „Manoscritti italiani della Biblioteca Jagellonica di Cracovia dalle origini al XVIII secolo”).

prof. dr hab. Roman Sosnowski
Filolog, italianista, językoznawca. Członek-założyciel Stowarzyszenia Italianistów Polskich, członek Associazione Internazionale dei Professori d’Italiano (w Zarządzie od 2012 roku), członek Società Internazionale di Linguistica e Filologia Italiana (w Zarządzie w latach 2008-2014), redaktor naukowy serii wydawniczej Collectio Fibulae (wraz z Piotrem Tylusem). Profesor w Zakładzie Filologii Włoskiej, dyrektor Instytutu Filologii Romańskiej (2012-2016), prodziekan ds. badań naukowych i rozwoju Wydziału Filologicznego UJ (2019 2021). Zainteresowania naukowe: historia języków specjalistycznych włoskiego, język włoski XVI wieku, Pietro Bembo jako gramatyk i poeta, leksykografia oraz historia gramatyki. Doktorat w 2003, habilitacja w 2011, tytuł profesora w 2019 roku. Pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego od 1996 roku. W latach 2006-2010 pracował również na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, a w latach 2012-2016 na Uniwersytecie Humanistycznospołecznym SWPS w Warszawie.

Zapraszamy na wykład dr hab. Joanny Janusz, prof. UŚ „Ekspresjonistyczne wariacje.
O awangardzie w prozie włoskiej ostatniego dwudziestolecia dwudziestego wieku”, który odbędzie się 26.11.2021 o godz. 17:00 za pośrednictwem platformy MSTeams.

Ze względów organizacyjnych, zgłoszenia udziału w wykładzie prosimykierować na adres lucyna.marcol@us.edu.pl (do 24.11.2021).

Wykład podejmuje niektóre wątki zawarte w monografii „Varianti dell’espressionismo nella narrativa italiana postmoderna 1980-2000” (Wydawnictwo UŚ, 2018). Precyzyjne określenie czym ekspresjonizm jest dziś, w czasach gdy tak trudno i niemal niezręcznie mówić o eksperymencie artystycznym czy literackim, wydaje równie trudne, jak na początku wieku, w dobie awangard historycznych. Awangardy historyczne, zatem również
ekspresjonizm, stały się bowiem od dawna częścią współczesnego kanonu. Ekspresjonistyczne techniki wyrazu artystycznego upowszechniły się i straciły swój transgresyjny charakter; zmieniła się także ich rola i sposób funkcjonowania w rozległej koine literatury postmodernistycznej. Zmiany te nie oznaczają jednak utraty znaczenia czy artystycznej produktywności. Tradycja ekspresjonizmu, przynależąc do historii literatury, generuje w postmodernistycznych tekstach literackich efekty nowe i nieprzewidywalne, stając się tym samym emblematycznym przykładem postmodernistycznej techniki twórczej. Jest to bowiem kod komunikacyjny otwarty na wszelkie nowości tematyczne i stylistyczne. Z tego niezwykłego połączenia klasyki z eksperymentem powstaje, w literaturze naznaczonej ekspresjonizmem, nowa wartość estetyczna, znakomicie oddająca wieloznaczność i wewnętrzne sprzeczności współczesnej literatury. Celem wykładu jest przedstawienie uaktualnionej definicji kategorii ekspresjonizmu, jej relewantnych cech oraz jej rozlicznych aktualizacji w tekstach współczesnych włoskich autorów.

Dr hab. Joanna Janusz, prof. UŚ, italianistka
Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień dwudziestowiecznej włoskiej literatury awangardowej. Prócz książki, do której nawiązuje wykład, jest także autorką monografii Il mondo doloroso nella narrativa di Carlo Emilio Gadda (Wydawnictwo UŚ, 2002) oraz szeregu artykułów z zakresu literaturoznawstwa i historii literatury włoskiej drugiej połowy XX wieku.

Zachęcamy do zapoznania się z prezentacją SIP podczas konferencji Rete ANILS w październiku 2021 roku. Prezentacja rozpoczyna się o czasie: 2.06.45

Zapraszamy na wykład dr Natalii Chwai „Kto napisał Triest? Claudio Magris i triesteńska tradycja literacka XX wieku” , który odbędzie się 19.10.2021 o godz. 17:00
za pośrednictwem platformy MSTeams. Ze względów organizacyjnych, zgłoszenia udziału w wykładzie prosimy kierować na adres lucyna.marcol@us.edu.pl (do 18.10.2021)

Temat wykładu, nawiązujący do tytułu monografii Triest przepisany. Miasto w prozie Claudia Magrisa, odnosi się do jednego z najważniejszych jej wątków, a mianowicie do historii tzw. „miasta z papieru”, literackiego wizerunku Triestu skonstruowanego w szczególnych okolicznościach historycznych na początku XX wieku przez rodzimych intelektualistów
i pisarzy. Figura ta, przekształcająca się z upływem lat w atrakcyjny mit przesyconej melancholią przestrzeni na pograniczu kultur i cywilizacji, okazuje się kluczowa dla zrozumienia twórczości urodzonego w 1939 Claudia Magrisa, zwłaszcza zaś do prześledzenia sieci powiązań między jego pisarstwem eseistycznym i fikcjonalnym i różnorodnych strategii narracyjnych stosowanych przede wszystkim w autobiograficznym dziele prozatorskim pt. Mikrokosmosy.

Dr Natalia Chwaja – literaturoznawczyni, italianistka, adiunkt w Pracowni Literatury Włoskiej Instytutu Neofilologii Uniwersytetu Pedagogicznego
w Krakowie. W swojej działalności naukowej interesuje się prozą północno-wschodniego pogranicza Włoch, związkami literatury włoskiej
i środkowoeuropejskiej oraz współczesnymi włoskimi narracjami miejskimi. Ze studentami studiów licencjackich i magisterskich prowadzi m.in. zajęcia z najnowszej literatury włoskiej i kurs monograficzny poświęcony wizerunkowi Rzymu w literaturze i filmie.

Ogłoszenie Laureata Nagrody Naukowej – 25.03.2021

Poniżej zamieszczamy zamieszczam listę ośmiu publikacji, które otrzymały największą liczbę głosów w pierwszym etapie głosowania:

• Chwaja, Natalia (2018). Triest przepisany. Miasto w prozie Claudia Magrisa. Kraków: Universitas.

• Janusz, Joanna (2018). Varianti dell’espressionismo nella narrativa italiana postmoderna 1980-2000. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

• Kaliska, Marta (2018). Model uczenia języków obcych w szkole wyższej na przykładzie języka włoskiego: Założenia teoretyczne, metodologia nauczania i zintegrowany rozwój kompetencji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowe.

• Kłos, Anita (2018). Apologia kobiecego ducha. Sibilla Aleramo i jej związki z polską kulturą literacką pierwszej połowy XX wieku. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

• Liszka-Drążkiewicz, Agnieszka (2019). Władza w późnej twórczości Piera Paola Pasoliniego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

• Miłkowska-Samul, Kamila (2019). (S)cortesia e social network. Opportunità e rischi del dibattito pubblico su Facebook. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu SWPS.

• Prola, Dario (2018). L’Italia nella scrittura di Jaroslaw Iwaszkiewicz. Alessandria: Edizioni dell’Orso.

• Sosnowski, Roman (2019). Manoscritti italiani della Biblioteca Jagellonica di Cracovia dalle origini al XVIII secolo. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zachęcamy do zapoznania się z rekomendacjami dla monografii, które znalazły się w finale Nagrody.

Z wielkim żalem przekazujemy smutną wiadomość, że w piątek, dnia 16 października 2020 odeszła od nas po długiej chorobie nasza Koleżanka, doktor habilitowana Monika Surma-Gawłowska, italianistyka w Instytucie Filologii Romańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.  

Dr hab. Monika Surma-Gawłowska, italianistka, literaturoznawczyni, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończyła filologię włoską na Uniwersytecie Jagiellońskim, w 2003 roku uzyskała doktorat na podstawie rozprawy „Literacka twórczość Isabelli Andreini” (Isabella Andreini (1562-1604): tra teatro e accademia). W 2017 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego. Od 1995 roku w Zakładzie Filologii Włoskiej, podpora krakowskiej italianistyki, prowadziła zajęcia praktyczne nauki języka, zajęcia z tłumaczeń i literatury oraz, przede wszystkim, zajęcia dotyczące ukochanego teatru i filmu włoskiego.

Wybitna znawczyni teatru włoskiego, a w szczególności komedii dell’arte, sporą część swojej działalności naukowej poświęciła temu zagadnieniu. Za książkę, „Komedia dell’arte” (Universitas, Kraków 2015) została wyróżniona nagrodą literacką im. Leopolda Staffa.

Współautorka „Historii dramatu i teatru włoskiego” (Kraków 2008, z Jadwigą Miszalską) oraz fundamentalnych dla italianistów i dla historyków literatury polskiej bibliografii tłumaczeń poezji („Od Dantego do Fo: włoska poezja i dramat w Polsce (od XVI do XXI wieku)”, Kraków 2007) i prozy włoskiej („Od Boccaccia do Eco: włoska proza narracyjna w Polsce (od XVI do XXI wieku)”, Kraków 2011). Tłumaczka i znawczyni dwudziestowiecznej filozofii włoskiej, współautorka m. in. antologii tekstów filozoficznych „Myśl mocna, myśl słaba” (Kraków 2015) oraz przekładu książki Umberta Eco „Dire quasi la stessa cosa”, która ukaże się wkrótce w Wydawnictwie UJ. Autorka monumentalnej monografii „Komedia dell’arte” (Kraków 2015).

Członkini Stowarzyszenia Italianistów Polskich, obecna na pierwszym posiedzeniu zawiązującym stowarzyszenie w grudniu 2013 roku.

Przez długie lata kierowała studiami wieczorowymi filologii włoskiej, w latach 2016-2019 była wicedyrektorem Instytutu Filologii Romańskiej. Wspaniała, życzliwa Koleżanka, zawsze służąca pomocą i radą, pełna pasji badaczka literatury i kultury włoskiej z wielkim talentem dydaktycznym, ogromnie ceniona i lubiana przez studentów.

Zachęcamy do zapoznania się z Regulaminem Nagrody Naukowej Stowarzyszenia Italianistów Polskich za najlepszą publikację książkową z zakresu badań italianistycznych (Regulamin).

Pierwsza edycja Nagrody zostanie ogłoszona jesienią bieżącego roku i będzie dotyczyła publikacji, które ukazały się w latach 2018-2019.

Zarząd Stowarzyszenia Italianistów Polskich stanowczo stwierdza, że jakiekolwiek przypadki łamania zasad etyki w nauce stoją w sprzeczności z podstawowymi zasadami etyki uznanymi w naszym kręgu kulturowym za naturalne i powszechnie obowiązujące” (Kodeks etyki pracownika naukowego PAN, Wyd. Elipsa, Warszawa 2017, s. 5).

Za nieetyczne należy uznać zarówno nierzetelne prowadzenie badań naukowych, plagiaty, nierzetelne wykonywanie recenzji, jak przypadki mobbingu i wszelkich form dyskryminacji.

Jako stowarzyszenie naukowe, zrzeszające italianistów z czternastu ośrodków naukowych w Polsce, podzielamy przeświadczenie wyrażone w Kodeksie etyki pracownika naukowego opracowanym przez Komisję ds. etyki PAN, że „podstawowym  obowiązkiem  pracownika  naukowego  jest  przestrzeganie  ustalonych zasad i uczciwości w pracy naukowej” (tamże).

Wierzymy, że przestrzeganie podstawowych, uniwersalnych zasad i wartości etycznych w pracy naukowej stanowi gwarancję jej rzetelności. Oczekujemy tego od wszystkich członków SIP.

Kodeks etyki pracownika naukowego PAN

Pobierz Stanowisko Zarządu w formacie PDF

Adresatami projektu są mówiący po polsku studenci i pasjonaci języka włoskiego.

Na projekt składają się: kanał na YouTube oraz profil FB: przejdź do kanału YouTube lub odwiedź profil na FB.

Na kanale YouTube znajdą Państwo krótkie nagrania mini-wykładów o charakterze na akademicko-popularnym. Roman Sosnowski, historyk języka włoskiego z Krakowa, opowiada w około dziesięciominutowych filmach o dawnych i współczesnych problemach języka włoskiego. W tej chwili takich wykładów jest cztery, w ciągu najbliższych miesięcy liczba powinna się zwiększyć do dwudziestu. Z kolei na Facebooku zamieszczane są krótkie posty poświęcone ciekawostkom dotyczącym historii włoskiego lub kontaktom włosko-polskim. Pojawiają się dwie ciekawostki tygodniowo, jedna w formie klasycznego posta (tekstu), a druga w formie nagrania audio ze zdjęciami.

Projekt (filmy, posty) ma charakter prywatny, jest autorstwa Romana Sosnowskiego i przygotowywany jest przy współpracy Barbary Sosnowskiej.